Laatste dagen

4 februari 2017 - Siem Reap, Cambodja

Donderdag 2 februari

Vandaag gunnen we ons zelf een luie dag, eindelijk uitrusten, de laatste keer dat we dat deden was in Hoi An, ruim 2 weken geleden. Sindsdien zijn we elke dag continue op stap geweest, op excursie of gewoon op doorreis.

De ochtend brengen we door met alle foto's goed op de site zetten en het verhaal weer te updaten. Het is belangrijk om alle gebeurtenissen zo snel mogelijk op te schrijven omdat anders de details al weer weggezakt zijn. Dat komt er op neer dat ik meestal 's avonds nog het verslag schrijf en de volgende dag de bijschriften bij de foto's er bij zet. (Meestal staan de foto's er al eerder op dan het verhaal, want die posten we meteen dezelfde avond nog. De verhalen zijn dus wél elke dag geschreven maar ongeveer 2x per week verstuurd). 

In de middag gaan we met een tuktuk naar de Cambodian Cultural Village waar allerlei dansen en voorstellingen van verschillende ethnische minderheden van Cambodja worden neergezet. Er zit erg veel humor in, misschien niet dezelfde als onze Nederlandse maar in elk geval hebben alle Aziatische bezoekers (en dat zijn er veel, we zijn slechts met 4 andere westerlingen aanwezig) daar veel plezier om, ze gieren echt van de lach bij de komische bewegingen van de dansers.

De tuktuk is hier trouwens het belangrijkste middel van openbaar vervoer, autotaxi's zijn er niet, je gaat gewoon met de brommertaxi. Ze zijn best comfortabel alhoewel je je af en toe wel schrap moet zetten als er weer zo'n diep gat in het wegdek zit. Maar goed, dat moet je met een gewone auto ook, zo hebben wij gemerkt.

Na afloop slenteren we nog een beetje door het centrum, dat is verrassend leuk eigenlijk. Het is bijna net zo mooi verlicht als Hoi An alhoewel hier wel minder lampionnen zijn. Na al die weken vinden we het nog steeds leuk om naar al die kraampjes met eten te kijken, we zien hier zelfs een paar stalletjes die vreselijk enge dingen verkopen. En daarmee bedoel ik écht eng, zoals spinnen en schorpioenen en grote kakkerlakken! Lokale bevolking denkt dat als je dit eet je daar heel sterk en gezond van wordt maar wij wagen ons daar toch maar niet aan. We maken er ook geen foto van, de verkopers zien er nors uit en hebben aan hun stalletjes een bord gehangen: 50 cent voor een foto! 

Nou zeg, wat een flauwe kul vinden wij dat, wij hebben al die weken óveral en van iedereen foto's mogen maken, natuurlijk wél nadat we dat lief gevraagd hebben. En niemand heeft ons dat ergens geweigerd dus we hebben het idee dat ze hier meteen een slaatje eruit willen slaan. Je ziet het alle toeristen denken: geen foto, dan ook niet proeven, en dus staan er helemaal geen klanten bij. In plaats van zo'n spin koop ik bij een ander stalletje een heerlijke dunne crèpe. Die bakken ze goed hier, dat hebben ze ooit goed afgekeken van de Fransen!

Dit was een heerlijk rustig dagje, morgen al weer de laatste in Cambodja, de weken zijn werkelijk voorbij gevlogen!

Vrijdag 3 februari

Er staat nog 1 onderdeel op het programma. Vóórdat we naar huis gaan morgen willen we nog het Landmijnenmuseum bezoeken. Het ligt een eindje buiten de stad, ongeveer 30 kilometer dus dat betekent zeker 45 minuten tuffen in de Tuktuk.

Het is niet zo'n vrolijke bestemming misschien maar wel degelijk een essentieel onderwerp binnen de Cambodjaanse samenleving. Die wordt immers nog dagelijks geconfronteerd met dit verschijnsel, dat wil zeggen de desastreuze gevolgen.

Het museum is opgericht door Aki Ra, die als kind-soldaat deel heeft uitgemaakt van het leger van Pol Pot en vervolgens voor het Vietnamese leger en de Verenigde Naties de mijnen heeft opgeruimd. Zijn hele leven heeft hij inmiddels daaraan gewijd, hij heeft er al zeker 50.000 ontmanteld en is hierdoor in 2010 in de top 10 van 'CNN heroes' beland.

We worden bij het binnenkomen direct aangesproken door een Amerikaan, als we vragen hebben mogen we bij hem komen, zegt hij. Zijn naam is Bill en hij werkt hier in het museum, is zelf bij de oprichting betrokken geweest en is met zijn vrouw een paar jaar geleden naar Cambodia verhuisd toen hij met pensioen ging. Nu wijdt hij al zijn tijd aan deze missie, Cambodja mijnenvrij maken. 'It's better than playing golf' vindt hij zelf. Zijn vrouw is lerares en geeft hier inmiddels les aan kinderen die achter het museum wonen. Veel van deze kinderen zijn verminkt, hebben een verstandelijke of lichamelijke beperking of zijn wees. Wat ons treft is de toewijding waarmee dit project aangepakt wordt. Het zal niet makkelijk zijn in zo'n corrupt land als dit, maar Bill heeft toch wel een manier gevonden om daar goed mee te kunnen omgaan, vertelt hij. Ze vormen inmiddels een NGO, (een non gouvernemental organisation, deze term kom je trouwens heel veel tegen hier) en voor het grootste deel afhankelijk van financiële steun uit de rijke landen zoals natuurlijk de VS en Canada, maar ook Noorwegen of Australië. 

Een interview met Bill is te vinden op https://vimeo.com/69927050.

Wat is er nog een hoop leed in dit land! Er liggen nog tussen de 4 en 6 miljoen niet ontplofte landmijnen, voornamelijk langs de grenzen met Thailand en Vietnam. Het gebeurt nog regelmatig dat er iemand op zo'n mijn trapt met desastreuze gevolgen. Kinderen die spelen of boeren die hun land bewerken.....De mijnen waren in eerste instantie níet bedoeld om te doden maar om te verminken. Men redeneerde als volgt: een verminkte soldaat is duurder dan een omgekomen soldaat. Het leger moet namelijk voor die gewonde soldaten zorgen en dat kost veel geld zodat ze eerder financieel uitgeschakeld zullen zijn.....'The perfect soldier' werden ze door Pol Pot genoemd: je hoeft ze niet te voeden, zijn niet zo duur en ze doen hun werk altijd goed!

In het centrum van Siem Reap hebben we een aantal verminkten gezien. Ze zitten op straat op een zelfgemaakt podium en maken muziek in een orkestje, met een bord erbij dat ze oorlogsslachtoffer zijn. Op die manier hopen ze op gulle giften van de toeristen, een andere manier om aan hun geld te komen hebben ze niet. 

Na de lunch is er nog een museum wat we gaan bezoeken, het War Museum. Dit is gesticht op een beladen plek, ook hier lag een Killing Field. In tegenstelling tot die in Phnom Penh waar wij een aantal dagen geleden waren en waar voornamelijk alle intellectuelen werden terechtgesteld, was dit een executieplek voor de gewone man. Een aantal jaren later is dit terrein ook nog het toneel geweest van zwaar oorlogsgeweld. 

En nu dan een museum, met gidsen die allemaal op hun beurt op een of andere manier betrokken zijn geweest bij de Cambodjaanse geschiedenis. We worden rondgeleid door een jonge gids, te jong om de oorlog meegemaakt te hebben, het zijn zijn ouders en ooms en tantes die toen voor een groot deel zijn uitgemoord. 

Hij klinkt heel genuanceerd en wij krijgen van hem op kritische wijze de hele geschiedenis te horen zoals wij die eigenlijk ook in het westen kennen. Daarbij spaart hij de toenmalige koning niet, die toch wel een dubieuze rol in het geheel heeft gespeeld door bijvoorbeeld de andere kant op te kijken of juist de Rode Khmer te steunen. Toen het hem te gevaarlijk werd is hij gewoon gevlucht naar China en Vietnam om na deze zwarte tijd gewoon weer terug te komen als koning. 

Overigens hebben ze met de nieuwe koning ook niet veel op, met enige minachting vertellen ze dat hij niet eens gestudeerd heeft, hij is een balletdanser! Niet dat de koning hier macht heeft, die ligt volledig in handen van de 1e minister, al decennia lang. Wellicht gaat zijn zoon hem opvolgen. Erfopvolging? Ja, de 1e minister denkt gewoon dat hij een koning is........

Met landmijnen heeft de gids helaas ook een vreselijke ervaring. Jaren geleden liep hij van school naar huis met zijn vriendje waarbij de laatste op een landmijn is gelopen. Met alle vreselijke gevolgen van dien.......benen af gerukt en uiteindelijk is de jongen 2 dagen later overleden.........

Zelf wil deze hij zich nu inzetten voor de opbouw en vrede van zijn land en hoopt dat door zijn uitleg en verhalen ook jonge mensen zullen nadenken over de verschrikkingen van een oorlog! Hij toont ons de foto's van alle gidsen in het museum en wijst dan op 1 foto. Deze man heeft toen voor de Rode Khmer gewerkt maar heeft zijn leven gebeterd en spijt getoond. 'We can forgive him' zegt onze gids, 'but we will never forget'! 

We lopen na de rondleiding zelf nog even rond en dan besluiten we dat we genoeg hebben gehoord en gezien van dit afschuwelijke tijdperk in de Cambodjaanse geschiedenis. 

Onze prachtreis willen we afsluiten met iets moois, en wat is er dan beter geschikt dan muziek en dans? Nog eenmaal zien we een fraai uitgevoerde traditionele Apsaradans (de hemelnimfen), onder het genot van een heerlijke Khmermaaltijd. 

We hebben deze week veel moois gezien in Cambodia maar zijn ook geconfronteerd geweest met huiveringwekkende beelden uit het gruwelijkste deel van de geschiedenis van dit land. Ze hebben nog een lange weg te gaan, het land is nog steeds vreselijk arm. Maar....het gaat al zó veel beter dan 10 jaar geleden, zo horen wij van verschillende mensen. 

Eerlijk gezegd zouden wij hier nooit gekomen zijn als Angkor Wat hier niet gelegen had. En we zullen hier ook nooit meer terugkomen. Maar ondanks dat alles hebben wij intens genoten van de lieve bevolking die altijd weer die stralende lach aan ons heeft laten zien en ons heel welkom heeft laten voelen! 
Morgen vliegen we terug, via Bangkok waar we 5 weken geleden zijn gestart. Het zijn onvergetelijke weken geworden, wat hebben we veel gezien en geleerd.
Thuis wachten ons een paar duizend foto's waarmee we herinneringen zullen ophalen. Waardoor we nog heel lang kunnen nagenieten van Indochina voordat we (heel misschien) weer nieuwe plannen voor een volgende reis gaan maken. Want dat we terug naar Azië gaan, is 1 ding wat zeker is ! 

Foto’s