Reisverslag 11

Vrijdag27 + zaterdag 28 januari

De aankomst in Pnomh Penh is minder georganiseerd dan we tot nu toe in andere aankomststeden hebben ervaren. De boot legt aan in het midden van de stad met een enorm hoge en steile steiger waar we met zijn allen tegenop moeten klauteren. Dat is niet geheel ongevaarlijk want de steiger is van staal en daarmee spekglad. Probeer dat maar eens met een koffer en een rugzak om, we zijn blij wanneer we heelhuids bovenaan zijn.

Het hotel is een mooi oud en koloniaal huis in een rustige straat, verscholen onder hoge bomen waaronder een Kabiki boom (soort ficus) waar het  hotel ook naar vernoemd is. We gaan even relaxen bij het zwembad met een echte cappucino, dat is lang geleden dat we die gehad hebben!
Tegen de avond slenteren we naar de promenade die langs de rivier loopt, op de grote grasvelden voor het Koninklijk Paleis zitten jonge gezinnen te picknicken, kinderen spelen met speelgoed wat ze daar bij de verkoopstertjes hebben gekocht. Gekleurde ballonnen, opwindspeelgoed....over de hele wereld zijn kinderen hetzelfde. 
Ook hier weer vriendelijke bevolking, men vindt het prachtig als je naar een kindje lacht. Meteen wordt er dan gezwaaid en willen ze je ook een hand geven, het maakt ons altijd weer blij.
Vanavond gaan we vroeg naar bed, we zijn best moe na al dat gereis en alle indrukken natuurlijk. We eten nog een klein hapje en nemen dan een tuktuk terug naar het hotel. 
Morgen willen we helemaal fit zijn voor ons bezoek aan een gruwelijk afschrikwekkende plek uit de geschiedenis van Cambodja.

Om 08.30 uur bezoeken we met gids Chen eerst het Koninklijk Paleis van Koning Sihamoni. Het paleis is gebouwd in 1866 en bestaat uit meerdere gebouwen die we geen van allen mogen betreden, we mogen alleen vanuit de ingang naar binnen gluren en je mag ook niet fotograferen. 
Dat neemt niet weg dat alles toch heel fraai is om te zien, het complex ziet er erg goed onderhouden uit en dat klopt: de Troonzaal bijvoorbeeld was oorspronkelijk van hout en is pas in 1962 geheel opnieuw in steen opgebouwd door de vorige koning die in 2004 aftrad. 
Wél mogen we de Zilveren Pagode betreden die zijn naam dankt aan de 5329 zilveren tegels die op de vloer liggen. Er is onder andere een Smaragdgroen Boeddhabeeld te zien, de enige van Cambodja.
De gids heeft al verteld dat hij een van de overlevenden is van het gevreesde en uiterst gewelddadige Pol Pot regime. We gaan nu eerst de gevangenis S21 bezoeken en we nemen plaats op een bank in de schaduw waar Chen op zachte toon zijn verhaal met ons deelt. Hij is van 1971 en was dus een kleine jongen toen zijn vader en andere familieleden zijn vermoord door de Rode Khmer.
Hij vertelt hoe hij met zijn moeder deze jaren overleefd heeft, wij zijn er stil van.....
Dan, op zakelijker toon geeft hij uitleg over deze gevangenis, waar iedereen die niet in het totalitaire systeem paste, terecht kwam.En dat was zo'n beetje iedereen: alle intellectuelen, artsen, leraren, brildragers.....
Het is te veel om in dit weblog daarover te schrijven, er is een goede site die precies laat zien hoe het er is: http://www.cambodiasite.nl/genocide.htm. Neem de moeite om de site te bezoeken, evenals die van de velden des Doods, ofwel de Killing Fields waar alle gevangenen die na de martelingen nog in leven waren, naar toe werden vervoerd om alsnog vermoord te worden: http://www.killingfieldsmuseum.com/s21-victims.html
Het hoeft geen uitleg dat wij geschokt en verdrietig rond lopen. Het is té bizar, té krankzinnig dat dit allemaal heeft kunnen plaats vinden en dat nog maar zo kort geleden. 
Aan het eind van het bezoek maken wij kennis met een zachtaardig uitziende meneer die achter een stapel boeken zit. Hij verkoopt ze, het boek heeft hij namelijk zelf geschreven, het is de getuigenis van zijn verblijf in deze gevangenis. Er zijn slechts 7 overlevenden en hij is er 1 van, meneer Chum Mey. Hij mocht blijven leven omdat hij typemachines kon repareren.........

Tenslotte rijden we met de tuktuk 15 kilometer buiten de stad. In de jaren '70 van de vorige eeuw was dit gebied nog onbewoond, er lagen alleen rijstvelden. Nu is het bebouwd, er zijn dorpjes en pas als we in de buurt van Choeung Ek (naam van deze Killing Fields, er waren er nog veel meer in Cambodja) komen, wordt het wat landelijker.
Gevangenen uit S21 werden met trucks naar deze plek gevoerd en direct vermoord. 300 per dag en op de meest brute en primitieve wijze, het is gewoon niet te bevatten. 
Vol afgrijzen zien we vijfduizend schedels van ongeïdentificeerde geëxecuteerden
die men in de massagraven heeft gevonden. Ze liggen nu in hoge stapels in de mooie hoge stoepa die men ter nagedachtenis midden op het terrein heeft gebouwd.
Elke schedel is voorzien van een gekleurd stickertje wat de sexe aangeeft en de verwonding die tot de dood heeft geleid.
Met name de boom waartegen jonge kinderen doodgebeukt werden, is weerzinwekkend en roept bij alle bezoekers grote afschuw op. 
Telkens wéér dringt de vraag zich op wat die man (Pol Pot) bezielde om als een barbaars beest zijn eigen volk zó af te slachten: 2 miljoen zijn er vermoord! 

We gaan terug naar het hotel om afstand van dit alles te nemen; wat we net gezien hebben moet even bezinken. Vanavond zullen we een korte theatervoorstelling bezoeken van jonge professionele dansers die de eeuwenoude Cambodjaanse cultuur weer tot bloei willen laten komen. De oprichter van dit gezelschap is een teruggekeerde vluchteling, Arn ChornPond, die van Cambodja weer een cultuurrijk land hoopt te maken. 

En na de voorstelling zijn wij weer wat blijer en hebben wij goede hoop voor de toekomst. De dansers brengen hun show met zó veel plezier en verve dat wij er van overtuigd zijn dat de missie van Arn zeker zal slagen!